Το Πρόγραμμα ΤΕΦΡΑ

Η καύση των ανθρώπινων καταλοίπων στο Αιγαίο: τεχνολογική και βιο-ανθρωπολογική προσέγγιση

Η καύση των νεκρών συνιστά μια πολυσχιδή ταφική πρακτική, η οποία έχει υιοθετηθεί εδώ και χιλιάδες χρόνια από πολλούς πολιτισμούς του κόσμου. Η επίδραση της φωτιάς στα ανθρώπινα σκελετικά κατάλοιπα είναι μια από τις πιο δυναμικές τεχνικές αλλοίωσης του ανθρώπινου σώματος μετά το θάνατό του, καθώς το διασπά σε επιμέρους κομμάτια, χωρίς ωστόσο να το καταστρέφει πλήρως.

Η έκθεση του σώματος στη φωτιά προκαλεί μια σειρά φυσικών, χημικών και μηχανικών αλλοιώσεων στον ανθρώπινο σκελετό καθιστώντας δύσκολη και χρονοβόρα τη μελέτη των ανθρώπινων καταλοίπων

Στον ελλαδικό χώρο, κατά την προϊστορία, η χρήση της φωτιάς στο ταφικό εθιμοτυπικό παρατηρείται, δίχως διακοπή και με ποικιλία στον τρόπο μεταχείρισης των νεκρών, ήδη από τη Νεολιθική εποχή (7η-4η χιλιετία π.Χ.), συναντάται στην Εποχή του Χαλκού (3η-2η χιλιετία π.Χ.), ενώ σηματοδοτεί την Πρώιμη Εποχή του Σιδήρου στην Ελλάδα (11ος-9ος αιώνας π.Χ.), κατά την οποία είτε επικρατεί είτε συνυπάρχει με τον ενταφιασμό σε ευρεία γεωγραφική κλίμακα καταλοίπων.

Στην Ελλάδα, παρόλο που το θέμα της καύσης έχει συζητηθεί εκτενώς κυρίως στο πλαίσιο των κοινωνικών μεταβολών που συντελέστηκαν κατά την Πρώιμη Εποχή του Σιδήρου, ειδικότερα ζητήματα, όπως η τεχνολογία της φωτιάς και η βιο-ανθρωπολογία των ανθρώπων που αποτεφρώθηκαν δεν έχουν διερευνηθεί διεξοδικά τόσο σε γεωγραφική όσο και σε ευρεία χρονική κλίμακα. Οι μακροσκοπικές μελέτες καμένων σκελετικών καταλοίπων από την Ελλάδα είναι περιορισμένες, ενώ, μέχρι σήμερα, δεν έχουν εφαρμοστεί καινοτόμες αναλυτικές μικροσκοπικές και ισοτοπικές μέθοδοι για την εξέταση των δομικών και χημικών αλλοιώσεων που προκαλούνται στα οστά λόγω της επίδρασης της θερμότητας.

© 2022 - 2023 ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟ ΕΡΓΟ ΤΕΦΡΑ