Περιπτώσεις Μελέτης - Εποχή Σιδήρου

Η Νέα Φιλαδέλφεια βρίσκεται βορειοδυτικά της Θεσσαλονίκης, κοντά στον Γαλλικό ποταμό. Οι σωστικές ανασκαφές που πραγματοποιήθηκαν στη περιοχή κατά τα έτη 1995-2001, με αφορμή την διάνοιξη της νέας σιδηροδρομικής γραμμής Θεσσαλονίκης-Αλεξανδρούπολης, αποκάλυψαν δύο οικισμούς, την ΄΄Τούμπα Ναρές΄΄ που πρόκειται για εγκατάσταση της Εποχής του Χαλκού και την "Τράπεζα Ναρές" που σύμφωνα με τις αρχαιολογικές ενδείξεις κατοικήθηκε από  την Πρώιμη Εποχή του Σιδήρου (9-8^ος αι. π.Χ.) μέχρι και την Ελληνιστική περίοδο (Μισαηλίδου 2004, 2008). Με την θέση έχουν συνδεθεί δύο νεκροταφεία, ένα της Εποχής του Σιδήρου και ένα των αρχαϊκών, κλασσικών και πρώιμων ελληνιστικών χρόνων. Το νεκροταφείο της Εποχής του Σιδήρου εντοπίστηκε στην πεδιάδα ανάμεσα στην Τούμπα και την Τράπεζα και ενδεχομένως συνδεόταν με τον οικισμό της Πρώιμης Εποχής του Σιδήρου που εντοπίστηκε στη δεύτερη.

Πρόκειται για νεκροταφείο μεγάλων διαστάσεων, με πυκνή διάταξη τάφων και αυστηρή οριοθέτηση, όπου μέχρι τώρα έχουν αποκαλυφθεί 1350 τάφοι. Ένα σημαντικό ποσοστό των ταφών συνοδευόταν από ποικίλα αντικείμενα όπως πήλινα αγγεία, χάλκινα και σιδερένια κοσμήματα, σιδερένια μαχαιρίδια και πήλινα σφονδύλια. Αναφορικά με τις ταφικές πρακτικές, επικρατεί ο ενταφιασμός σε λακκοειδείς και κιβωτιόσχημους τάφους, ενώ έχουν βρεθεί και λίγοι εγχυτρισμοί σε πιθάρια. Επιπλέον, εντοπίστηκαν 54 τεφροδόχα αγγεία διάσπαρτα ανάμεσα στους ενταφιασμούς, μέσα σε λάκκους ή κυκλικές λίθινες θήκες, ενώ κάποιες φορές τοποθετούνταν πάνω στις καλυπτήριες πλάκες των κιβωτιόσχημων τάφων (Μισαηλίδου 2000, 2008). Για τους σκοπούς του προγράμματος, επιλέχθηκαν να μελετήθουν διεξοδικά 35 τεφροδόχα αγγεία που χρονολογούνται κατά την Πρώιμη Εποχή του Σιδήρου.

Βιβλιογραφία

Μισαηλίδου-Δεσποτίδου, B. (2000). Νέα Φιλαδέλφεια. Ανασκαφική έρευνα στην «Τράπεζα» και στο νεκροταφείο της εποχής Σιδήρου, Το Αρχαιολογικό Έργο στη Μακεδονία και Θράκη 12, 259–268.

Μισαηλίδου-Δεσποτίδου, B. (2004). Νέα Φιλαδέλφεια, στο: Δ. Β. Γραμμένος & Σ. Tριανταφύλλου (επιμ.) Ανθρωπολογικες μελέτες από τη Βόρεια Ελλάδα, 265-270 (Θεσσαλονίκη, Αρχαιολογικό Ινστιτούτο Μακεδονικών και Θρακικών Σπουδών).

Μισαηλίδου-Δεσποτίδου, Β. (2008). Νέα Φιλαδέλφεια. Οικιστικές εγκαταστάσεις και νεκροταφεία στην ενδοχώρα της Θεσσαλονίκης, στο: Γ. Αικατερινίδης (επιμ.) Αρχαιολογικές τροχιοδρομήσεις από τη Θεσσαλονίκη στον Πλαταμώνα, 24-69 (Αθήνα).